«Καλή μας ...όρεξη»

Συντάκτης:

Τίνα Αντωνίου                                                      

Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

Επιστημονική Συνεργάτης MediDiatrofi

Mε αυτήν την "παραδοσιακή" ευχή, αρχίζει κάποιος να γευματίζει καθισμένος στο τραπέζι είτε με συγγενείς, είτε με φίλους. 

Η όρεξη που εννοιολογικά είναι διαφορετική  από τη σημασία της λέξης πείνα, που αποτελεί σημαντικό παράγοντα της διατροφής.

Η πείνα είναι ένα αίσθημα στέρησης, έλλειψη τροφής, που είμαστε να διατεθειμένοι να ικανοποιήσουμε.

Η όρεξη αντίθετα, υπάρχει όταν είμαστε προδιατεθειμένοι ευχάριστα, με χαρά θα λέγαμε για ένα ευχάριστο γεύμα. Το αίσθημα της όρεξης , έχει μεγάλη σημασία στη πεπτική διαδικασία, αφού ήδη πριν αρχίσει να τρώει κανείς προετοιμάζει τα γαστρικά υγρά να αναπτύξουν τη δράση τους.

Για να δημιουργηθούν οι συνθήκες μιας καλής όρεξης έχουν σημασία οι ψυχολογικές διαδικασίες που συνδέονται, πιο μπροστά κι από τη γεύση, με την όραση και την όσφρηση. Σίγουρα ένα ευπαρουσίαστο φαγητό, αποτελεί ήδη ένα βήμα προς αυτόν το στόχο. Το ξέρουν ¨καλά¨, οι σεφ σε καλά εστιατόρια, ότι στο σερβίρισμα των πελατών πρέπει να διακοσμούν με ιδιαίτερους τρόπους τα πιάτα που θα σερβίρουν. Για παράδειγμα το ψάρι, το διακοσμούν με τούφες μαϊντανού, φετούλες λεμονιού, ροδέλες από πατάτες και ντομάτες, ποικιλίες χορταρικών, βόστρυχους μαγιονέζας. Υποστηρίζεται ότι ακόμα και το σχήμα και το χρώμα του περιεχομένου έχει σημασία. 

Επίσης το χρώμα των σκευών, μπορεί να αλλάξει τη φυσική ή συνηθισμένη όψη των τροφών. 

Ακόμη και το κρασί, θα πρέπει να σερβίρεται πάντα σε ένα γυάλινο ποτήρι για να μπορεί να εκτιμηθεί καλά το χρώμα του, που στη περίπτωσή μας, αποτελεί δείκτη ποιότητας.

Μεγάλη σημασία έχουν σύμφωνα με αυτήν τη λογική, οι γαρνιτούρες. Η σαλάτα ,οι ντομάτες, τα λαχανικά δίνουν πάντα μια όψη διαφορετική στα διάφορα πιάτα. 

Μια ωραία εμφάνιση κάνει , όπως λέγεται να "τρέχουν τα σάλια" μας.

Ακόμη και το περιβάλλον, που τρώμε, και η συντροφιά με την οποία βρισκόμαστε, έχουν αποτέλεσμα ερεθιστικό ή κατασταλτικό ανάλογα με την περίπτωση.

Μετά την όραση, η οσμή και η γεύση είναι οι παράγοντες, που παίζουν τον πιο σημαντικό ρόλο στην απελευθέρωση του μηχανισμού, που λέγεται όρεξη. Η οσμή προετοιμάζει το έδαφος στη γεύση. Ο πρώτος είναι δείκτης του δεύτερου, τόσο που αν λείψει τα φαγητά μας φαίνονται άνοστα. Όταν έχουμε ένα κρυολόγημα που μας εμποδίζει να χρησιμοποιούμε τη μύτη μας, όλα μας φαίνονται με νοστιμιά. Η γεύση είναι ένας μηχανισμός όχι πολύ γνωστός. Βέβαια γνωρίζουμε ότι όλα τα όργανα της είναι η γλώσσα, τα χείλια, και η υπερώα(ουρανίσκος) και ότι τα βασικά είδη της γεύσης είναι τέσσερα: γλυκό, πικρό, αλμυρό και ξινό.

Ένα φαγητό γίνεται εύγευστο πάρα πολύ με την προσθήκη καρυκευμάτων και μυρωδικών. Από την επιλογή τους και τον συνδυασμό τους και πέρα από τα συστήματα ψησίματος, εξαρτάται καθοριστικά η μαγειρική τέχνη. 

• Το αλάτι, είναι το κύριο καρύκευμα, άλλωστε είναι απαραίτητο στον οργανισμό. Η κατάχρησή του όμως, μπορεί να διευκολύνει τη δημιουργία της κυτταρίτιδας και τον σχηματισμό ουρολίθων. 
• Το ξίδι και το λάδι χρησιμοποιούνται πολύ σε όλα τα τραπέζια. 
• Το πιπέρι, η μουστάρδα, η κανέλα και η βανίλια είναι κατάλληλα για ειδικά πιάτα και δεν καταναλώνονται κάθε τόσο.

Πιο ευρείας χρήσης είναι ο βασιλικός και ο μαϊντανός εφόσον δεν αντενδείκνυνται, αντίθετα είναι γνωστές σ’ όλους, οι υπακτικές τους ιδιότητες.  Τα καρυκεύματα και τα μυρωδικά, έχουν στην ουσία όχι μόνο ψυχολογική σημασία, αλλά αποτελούν και "μέσα" καλής διατροφής, ιδιαίτερα αν χρησιμοποιούνται προγραμματισμένα σε ένα διαιτολόγιο.