Ο ρόλος των "ωμέγα" λιπαρών στην σωστή ανάπτυξη των παιδιών

Σύνταξη :

Αντωνίου Τίνα

Διαιτολόγος - Διατροφολόγος 

Επιστημονικός Συνεργάτης MediDiatrofi

                                                                         

Τα απαραίτητα λιπαρά στην σωστή ανάπτυξη των παιδιών. Γιατί δεν είναι μόνο το ασβέστιο, που χρειάζεται για να τα καμαρώσουμε. . . . 




Όλοι γνωρίζουμε πως το γάλα, αποτελεί τη πλέον βασική τροφή , για το χτίσιμο μιας υγιούς οστικής μάζας. Αποτελεί την ιδανική τροφή, όχι λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς του σε ασβέστιο , αλλά και λόγω της καλής βιοδιαθεσιμότητας του ασβεστίου.

Η βάση άλλωστε μιας ισορροπημένης διατροφής, περιλαμβάνει την κατανάλωση όλων των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών όπως υδατάνθρακες, πρωτείνες, λίπη – έλαια, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία.

Γνωρίζουμε επίσης, ό,τι στην καθημερινή διατροφή του παιδιού, θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται τρόφιμα, από κάθε κατηγορία της πυραμίδας, και να παρέχονται σε επαρκή ποσότητα τροφών, ημερησίως από κάθε κατηγορία.

Τα «ωφέλιμα» ή «καλά» Λιπαρά:

Πρόκειται για τα πολυακόρεστα ωμέγα λιπαρά οξέα (ω-3, ω-6), τα οποία είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη του παιδιού, γιατί μέσω αυτών απορροφούνται και οι λιποδιαλυτές βιταμίνες (Α, D, E, K). Λαμβάνονται μέσω της τροφής από τον οργανισμό, ενώ παράλληλα αποτελούν την πρώτη ύλη των προσταγλανδινών. (Οι προσταγλανδίνες, παράγονται σε μικρές ποσότητες από διάφορους ιστούς του οργανισμού. Προέρχονται από τα ωμέγα-3 και ωμέγα– 6 λιπαρά οξέα. Δεν έχουν όλες την ίδια δράση, οι προσταγλανδίνες της σειράς 2, προάγουν τη φλεγμονή, ενώ οι προσταγλανδίνες της σειράς 1 και 3, φαίνεται να τη μειώνουν).

 Τα «ωμέγα λιπαρά οξέα», συμβάλλουν ενισχυτικά στον σχηματισμό των νευρικών κυττάρων, στη διατήρηση υγιούς δέρματος, έχουν εύκολη διαπερατότητα  στο νερό, καθώς επίσης συνθέτουν και μεταφέρουν τη χοληστερόλη, στο αίμα. Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα ή α- λινολεϊκό, απαντάνται στα ιχθυέλαια, το ωμέγα-6 λιπαρό οξύ ή λινολεϊκό απαντάται στο ηλιοτρόπιο κλπ., ενώ το ω-9 μονο-ακόρεστο λιπαρό οξύ απαντάται στο ελαιόλαδο.

Σύμφωνα με πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα, στον ελλαδικό χώρο, δείχνουν ότι η πρόσληψη των Ωμέγα- λιπαρών είναι μικρότερη με αντίστοιχες διατροφικές προσλήψεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ).

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, συστήνει: 1. Αύξηση κατανάλωσης ω-3,ω-6 λιπαρών, 2.Μείωση ποσότητας κορεσμένων λιπαρών και αντικατάσταση τους από τα πολυακόρεστα λιπαρά, και 3. Μείωση των trans- λιπαρών ή κακών λιπαρών. 
Στις αρχές Μαΐου, η Ευρωπαϊκή ένωση, αναγνώρισε τη σημασία των απαραίτητων λιπαρών για την ομαλή ανάπτυξη των παιδιών, συστήνοντας 2γραμμ α- λινολεϊκό(ALA) και 10 γραμμ λινολεϊκό (LA). 
Αυτό πως επιτυγχάνεται;

1. Με την κατανάλωση ελαίων και υγιεινών λιπών, όπως ελαιόλαδο, ξηρών καρπών όπως π.χ καρύδια, αμύγδαλα, κουκουνάρι, σπόροι από ηλιόσπορο, πασατέμπο, σουσάμι, καθώς και λιπαρών ψαριών όπως σολομός, σκουμπρί, σαρδέλα, τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα.

2. Με την αφαίρεση ορατού λίπους (πέτσας), από το κρέας,

3. Με την κατανάλωση άπαχων γαλακτοκομικών προϊόντων,

4. Με την επιλογή φυτικών ελαίων και αντικατάσταση των λιπαρών ζωικής προέλευσης όπως π.χ. βούτυρο ( υψηλό σε κορεσμένα λιπαρά) με φυτικές μαργαρίνες (καλή πηγή απαραίτητων λ.ο).

Άλλη έρευνα, σε παιδιά ηλικίας 6 έως 12 μηνών έδειξε ,ότι υπήρχε σχέση της αυξημένης κατανάλωσης πολυακόρεστων λιπαρών με μείωση των επιπέδων της ολικής χοληστερόλης του αίματος των παιδιών και της συγκέντρωσης της LDL – Χοληστερόλης στο αίμα αυτών.

Μια άλλη έρευνα επίσης, έδειξε, την συσχέτιση της υψηλή συγκέντρωση ωμέγα-3 λιπαρών οξέων (πολυακόρεστα)σε παιδιά, σε αναπτυσσόμενες χώρες να βελτιώνουν την ανάπτυξη, την βραχυπρόθεσμη μνήμη, καθώς επίσης μπορεί να βελτιώσει την ικανότητα να σκέφτεται λογικά.

Ενώ μια πρόσφατη μεγάλη μελέτη, έδειξε τη συσχέτιση του ΔΜΣ(Δείκτη Μάζα Σώματος) στην παιδική ηλικία και καρδιαγγειακών νοσημάτων στην ενήλικο ζωή. Το αποτέλεσμα της παραπάνω μελέτης  υποδεικνύει πως η πρόσληψη των λιπαρών παίζει σημαντικό ρόλο στην παιδική ηλικία τόσο για την ομαλή ανάπτυξη όσο και για την πρόληψη της παχυσαρκίας. (Δίαιτες των οποίων η πρόσληψη λίπους ξεπερνά το 40% της συνολικής ενέργειας, πρέπει να αποφεύγονται διότι μπορεί να μην επηρεάζουν άμεση το ΔΜΣ, μπορεί όμως να αυξάνουν τον λιπώδη ιστό. 


Επομένως , μείωση της συνολικής πρόσληψης των λιπαρών να προέρχεται από τη μείωση των κορεσμένων λιπαρών.

Συνεπώς στην καθημερινή διατροφή των παιδιών, ευεργετικό είναι να αντικαταστήσουμε τα κορεσμένα ζωικά λιπαρά με «καλά» φυτικά λιπαρά. Δηλαδή, μείωση του κόκκινου κρέατος, γαλακτοκομικών που είναι πλήρη σε λιπαρά , καθώς και βουτύρου με παράλληλη αύξηση λιπαρών ψαριών όπως (π.χ τόνος, ο ξιφίας, ο σολομός, οι σαρδέλες, το σκουμπρί, η ρέγκα, ο γαύρος), ξηρών καρπών και φυτικών λιπαρών, όπως είναι το ελαιόλαδο και οι φυτικές μαργαρίνες.

Συνολικά η πρόσληψη λίπους, στα παιδιά, δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 30-35% των συνολικών προσλαμβανόμενων θερμίδων, δηλαδή περίπου τα 70-80  γραμμ λίπους ημερησίως.