"Διατροφή" για καλή σωματική υγεία & ευεξία . . .

Σύνταξη:

Αντωνίου Τίνα

Διαιτολόγος - Διατροφολόγος 

Επιστημονικός Συνεργάτης MediDiatrofi   

Πως μπορεί να καταλάβει ένα άτομο σε ποια κατηγορία βάρους, ανήκει, ανάλογα με το σωματότυπό του.

Η σχέση της σωματικής δραστηριότητας με καλή υγεία και καλή ποιότητα ζωής, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής ζωής του σύγχρονου ενήλικα. Εξαιτίας της συνεχόμενης αύξησης του ποσοστού παχυσαρκίας και των σχετιζόμενων νοσημάτων αυτής, κρίνεται απαραίτητη η σωματική δραστηριότητα, σήμερα, καθώς είναι μεγαλύτερη από ποτέ. 

Η συχνότητα και το είδος της σωματικής δραστηριότητας, στην οποία συμμετέχει ο κάθε άνθρωπος χωριστά, παίζει σημαντικό ρόλο στην διατήρηση καλής υγείας και υγιούς σωματικού βάρους. Το αυξημένο σωματικό βάρος είναι επιβλαβές για το ανθρώπινο σώμα, γιατί στα άτομα με υπερβάλλον σωματικό βάρος οι ιστοί και οι γύρω αρθρώσεις δέχονται μεγαλύτερες τάσεις.  Επιπρόσθετα, αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης τύπων καρκίνου όπως παχέος εντέρου, μαστού, νεφρών, αλλά , και νοσημάτων σακχαρώδους διαβήτη και καρδιάς.

Ι.  Υγιές Σωματικό Βάρος

Το σωματικό βάρος   διακρίνεται σε ελλειποβαρές, φυσιολογικό, υπέρβαρο και παχύσαρκο, βάση του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ). Δεδομένου ότι ο προσδιορισμός του σωματικού λίπους απαιτεί την χρήση ειδικών μηχανημάτων, γεγονός που καθιστά δύσκολο τον προσδιορισμό του στην καθημερινή πράξη, η διεθνής επιστημονική κοινότητα, για την εκτίμηση του βαθμού του υπερβάλλοντος σωματικού βάρους (παχυσαρκία) καθώς και τους κινδύνους που διατρέχει το κάθε άτομο, όρισε τον Δείκτη Μάζας Σώματος (B.M.I=Body Mass Index). Ο ΔΜΣ αποτελεί το πηλίκο που προκύπτει από τη διαίρεση τους βάρους ενός ατόμου σε (kg) με το τετράγωνο του ύψους του σε (m²) (Δείκτης Μάζας Σώματος= Βάρος σε κιλά/ (ύψος σε μέτρα²).

Οι κατηγορίες του ΔΜΣ, για τους ενήλικες είναι οι ακόλουθες:

ΔΜΣ	ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ
<18,5	Ελλειποβαρής (Υποθρεψία)
18,5-24,9	Φυσιολογικός
25-29,9	Υπέρβαρος
30-34,9	Παχυσαρκία 1ου βαθμού
35-39,9	Παχυσαρκία 2ου βαθμού
>40	Παχυσαρκία 3ου βαθμού

Αξίζει να τονίσουμε ότι , όταν χρησιμοποιούμε τον ΔΜΣ, είναι ότι δεν λαμβάνει υπόψη το ποσοστό του σωματικού βάρους το οποίο αντιπροσωπεύει ο λιπώδης ιστός. Για παράδειγμα, τα άτομα που είναι γυμνασμένα και έχουν αυξημένη μυϊκή μάζα μπορεί να κατατάσσονται ως παχύσαρκα, ενώ στην πραγματικότητα το βάρος τους είναι αυξημένο, λόγω αυξημένης μυϊκής μάζας και όχι λόγω αυξημένου σωματικού λίπους. Οι επιστήμονες συμφωνούν στο ό,τι το σωματικό λίπος και όχι το συνολικό σωματικό βάρος είναι καλύτερος δείκτης της κατάστασης της υγείας και του κινδύνου εμφάνισης ασθενειών.

Για αυτόν τον λόγο, ο ΔΜΣ συμπληρώνεται από την μέτρηση περιφέρειας μέσης, που αποτελεί δείκτη ενδκοιλιακού λίπους. Η υπερβολική συσσώρευση λίπους στο άνω μέρος του σώματος (κεντρική εναπόθεση λίπους) , και κυρίως μέσα στη κοιλιά (ενδοκοιλιακά) συνδέεται με αυξημένο αριθμό μεταβολικών επιπλοκών και προβλημάτων υγείας όπως, κίνδυνος εμφάνισης Σακχαρώδους Διαβήτη τύπου ΙΙ, υπέρτασης, δυσλιπιδαιμίας, καρδιαγγειακών νοσημάτων κλπ.

Σε περίπτωση, που το λίπος εντοπίζεται στην περιφέρεια (δηλαδή γλουτούς, μηρούς,)οι επιπτώσεις στην υγεία είναι πολύ λιγότερες και το πρόβλημα είναι κυρίως αισθητικό. Παχύσαρκα άτομα με κεντρική κατανομή λίπους, βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακές παθήσεις και σακχαρώδη διαβήτη.  Σύμφωνα με πληθώρα επιδημιολογικών μελετών, η απλή μέτρηση περιμέτρου μέσης, έχει αρκετά μεγάλη διακριτική ικανότητα για το πόσο αυξημένο ή όχι είναι το ενδοκοιλιακό λίπος. Επηρεάζεται ελάχιστα από την ηλικία, ή το ύψος και η μείωση συνδέεται με μείωση του κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις.

Πως επιτυγχάνεται να αποκτήσουμε ιδανικό βάρος;

Έχει αποδειχθεί, ότι όσες φορές που το σωματικό βάρος αυξομειώνεται, τόσες λιγότερες είναι οι πιθανότητες, το άτομο να αποκτήσει το ιδανικό του βάρος. Η λύση αυτού του φαινομένου ¨ασανσέρ¨- ¨γιο γιο¨, έγκειται στη σωστή ενημέρωση και στη σωστή διατροφική αγωγή των παιδιών στο σχολείο. 

Για να χάσετε βάρος , θα πρέπει να βρεθείτε στην αντίθετη όχθη του ποταμού.  Η διάθεση και η απόφαση για την αλλαγή των διαιτητικών συνηθειών σας.

Ο διαιτολόγος σε αυτή την περίπτωση, καλείται να βοηθήσει στο σχεδιασμό ένας συγκροτημένου προγράμματος διατροφής. Θα ορίσετε μαζί, τον στόχο απώλειας βάρους, συμπεριλαμβανομένων και των παραγόντων όπως το βάρος, το ύψος, το επίπεδο φυσικής δραστηριότητας, ηλικία και γενετική προδιάθεση.

Ι. Ακολουθείστε πρόγραμμα απώλειας βάρους. Για να χάσετε βάρος, θα πρέπει να καταναλώνετε περισσότερη ενέργεια από αυτή που παίρνετε, που σημαίνει να προσλαμβάνετε λιγότερες θερμίδες μέσω της τροφής και ταυτόχρονα να κινείστε περισσότερο. 

ΙΙ. Συμπληρώνετε Ημερολόγιο Καταγραφής.Το ημερολόγιο καταγραφής τροφίμων, αποτελεί τη μέθοδο επιλογής για την αξιολόγηση της πραγματικής διαιτητικής πρόσληψης του ατόμου ή πληθυσμών.  Μας παρέχουν λεπτομερείς πληροφορίες για το είδος και την ποσότητα των προς κατανάλωση τροφίμων.  Μπορείτε επίσης να καταγράψετε κα την ώρα για το τι τρώτε, το αν πεινάτε καθώς και τα συναισθήματά και τη διάθεσή σας την ώρα που τρώτε. Είναι σαφές άλλωστε, ότι τα συναισθήματα υποκινούν συγκεκριμένες διατροφικές συμπεριφορές.

ΙΙΙ. Δραστηριότητα / Άσκηση. Επειδή δεν είναι μόνο η ποσότητα και η ποιότητα της τροφής για την επίτευξη ενός ιδανικού βάρους, η καθημερινή άσκηση και η συστηματική σωματική δραστηριότητα παίζει σημαντικό ρόλο για τόσο για μακροχρόνια απώλεια βάρους αλλά και για διατήρηση του, σε σταθερά επίπεδα.